قوانین ورود و خروج ارز همراه مسافر

دستورالعمل اجرایی ضوابط ناظر بر ارز، اسناد بانکی و اوراق بهادار بی نام همراه مسافر

صادره توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران

در راستای اجرای بندهای (الف) و (ب) ماده (2 )مکرر قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز و بند (الف) ماده ( 7) قانون مذکور، شورای پول و اعتبار در یکهزار و سیصد و هفتاد و چهارمین جلسه مورخ " ،1402/10/12دستورالعمل اجرایی ضوابط ناظر بر ارز/ اسناد بانکی و اوراق بهادار بینام همراه مسافر" را به شرح ذیل مصوب نمود:
مفاد این دستورالعمل در ارتباط با کلیه مبادی ورودی و خروجی کشور مندرج در جدول پیوست لازم الاجرا می‌باشد. درخصوص سایر  مبادی (به غیر از فهرست پیوست) ورود ارز/اسناد بانکی و اوراق بهادار بی نام مجموعاً تا سقف مبلغ ده هزار (10,000) یورو یا معادل آن به سایر ارزها مجاز بوده و ورود ارز/ اسناد بانکی و اوراق بهادار بی نام مجموعاً بیش از مبلغ ده هزار  (10,000) یورو یا معادل آن به سایر ارزها مجاز نمی‌باشد. همچنین خروج ارز/ اسناد بانکی و اوراق بهادار بی نام توسط هر مسافر به خارج از کشور از طریق سایر مبادی، مجموعاً تا سقف مبلغ پنج هزار  (5,000) یورو یا معادل آن به سایر ارزها از مرزهای هوایی و تا سقف مبلغ دو هزار (2,000) یورو یا معادل آن به سایر ارزها از مرزهای زمینی، ریلی و دریایی مجاز بوده و خروج ارز/ اسناد بانکی و اوراق بهادار بینام مازاد بر سقف مبالغ مذکور مجاز نمی‌باشد. ضمناً سایر مبادی ورودی و خروجی کشور در صورت فراهم شدن زیرساختهای لازم توسط گمرک ج.ا.ا اعلام و جدول پیوست توسط بانک مرکزی بروزرسانی و ابلاغ خواهد شد.
ماده ۱- ورود ارز/ اسناد بانکی (از قبیل چک بانکی، چک تضمینی، چک مسافرتی و سایر اسناد مالی قابل انتقال) و اوراق بهادار بینام مانند اوراق قرضه به صورت فیزیکی به هر طریق توسط هر مسافر از خارج از کشور تا سقف مبلغ ده هزار  (10,000) یورو یا معادل آن به سایر ارزها نیاز به اظهار نداشته و برای ورود ارز/ اسناد بانکی و اوراق بهادار بینام مجموعاً به مبلغ بیش از سقف تعیین شده، مسافر می‌بایست در مبادی ورودی نسبت به اظهار ارز/ اسناد بانکی و اوراق بهادار بینام همراه خود (به صورت کتبی یا شفاهی) به گمرک جمهوری اسلامی ایران اقدام و اطلاعات مورد نیاز را به صورت سیستمی از طریق درگاه گمرک ج.ا.ا ثبت نماید. ضمناً مسافر میتواند قبل از ورود به کشور از طریق درگاه مزبور، ارز/ اسناد بانکی و اوراق بهادار بینام همراه خود را بهصورت سیستمی اظهار نماید.
تبصره 1: مسافر در زمان ورود به کشور و در صورت تمایل می‌تواند ارز همراه خود با مبالغ کمتر از ده هزار (10.000) یورو یا معادل آن به سایر ارزها را نیز به گمرک ج.ا.ا اظهار و ثبت نماید تا با رعایت سایر ترتیبات ورود ارز در این دستورالعمل اقدام لازم صورت پذیرد.
تبصره 2 :در صورتی که مسافر ورودی در زمان عبور از گیت بازرسی گمرک، ارز/ اسناد بانکی و اوراق بهادار بینام موضوع این ماده را اظهار نکرده باشد، کلیه دستگاههای ذیربط مستقر مکلفند نسبت به هدایت ایشان به گمرک ج.ا.ا جهت اظهار ارز/ اسناد بانکی و اوراق بهادار بینام اقدام نمایند.
ماده 2- پس از اظهار ارز/ اسناد بانکی و اوراق بهادار بینام توسط مسافر و دریافت کد رهگیری، گمرگ ج.ا.ا ضمن ارجاع سیستمی اطلاعات اظهارشده به درگاه بانک ملی ایران، نسبت به راهنمایی مسافر به باجه بانک ملی ایران اقدام می نماید.
تبصره: در صورت وجود اختلاف بین مبلغ و نوع ارز اظهار شده در گمرک ج.ا.ا و ارز شمارش شده در بانک ملی ایران، گمرک ج.ا.ا بعد از اعلام مراتب از سوی بانک ملی ایران، می‌بایست نسبت به اصلاح مبلغ مربوط به کد رهگیری اقدام نماید.
ماده 3-  در موارد ارجاعی که ظن به پولشویی و تأمین مالی تروریسم از سوی گمرک ج.ا.ا وجود ندارد، بانک ملی ایران می‌بایست صرفاً نسبت به شمارش، تأیید مبلغ و احراز اصالت ارز/ اسناد بانکی و اوراق بهادار بینام اظهار شده، اقدام و پس از ارایه رسید چاپی حاوی کد رهگیری، مبلغ و نوع ارز/ اسناد بانکی و اوراق بهادار بینام به مسافر، مراتب را به صورت سیستمی‌به گمرک ج.ا.ا اعلام نماید. ضمناً در این موارد نیازی به نگهداری ارز توسط بانک ملی ایران نبوده و همچنین ضرورتی به استعلام مراتب از مرکز اطلاعات مالی توسط گمرک ج.ا.ا وجود نخواهد داشت.
تبصره 1-  بانک ملی ایران درخصوص ارز اظهار شده بنا به درخواست مسافر یا نماینده قانونی ایشان، می‌بایست نسبت به استرداد عین ارز یا حواله وجه به داخل کشور وفق مقررات ارزی و یا خرید آن به نرخ اسکناس مرکز مبادله ارز و طلای ایران اقدام و اطلاعات نحوه اقدام (استرداد عین ارز، حواله یا خرید ارز) را در سامانه ثبت نماید و در خصوص اسناد بانکی و اوراق بهادار بی نام نسبت به استرداد آن اقدام نماید.
تبصره  2- چنانچه ارز فیزیکی جزء اسعار جهان روا نبوده و یا به تشخیص بانک ملی ایران قابلیت مصرف نداشته باشد، عین ارز به مسافر مسترد می‌گردد.
تبصره 3-  درصورت درخواست مسافر مبنی بر انجام حواله وجه به خارج از کشور، بانک ملی ایران در صورت امکان انجام حواله، می‌بایست نسبت به ابطال سیستمی‌کد رهگیری مأخوذه بابت ارز اظهارشده و رسید چاپی آن اقدام و مراتب را به گمرک ج.ا.ا اعلام نماید.
ماده 4-  در موارد ارجاعی که ظن به پولشویی و تأمین مالی تروریسم از سوی گمرک ج.ا.ا وجود دارد، بانک ملی ایران موظف است ضمن شمارش، تأیید مبلغ و احراز اصالت ارز /اسناد بانکی و اوراق بهادار بینام اظهار شده، نسبت به دریافت و نگهداری ارز مربوط اقدام و پس از ارایه رسید چاپی حاوی کد رهگیری، مبلغ و نوع ارز /اسناد بانکی و اوراق بهادار بینام به مسافر، مراتب را به صورت سیستمی‌به گمرک ج.ا.ا اعلام و گمرک ج.ا.ا نیز نسبت به استعلام مراتب از مرکز اطلاعات مالی اقدام نماید.
تبصره: در خصوص اسناد بانکی و اوراق بهادار بی نام همراه مسافر موضوع مواد ( 3) و ( 4) دستورالعمل، احراز اصالت منوط به فراهم بودن شرایط لازم برای بانک ملی ایران، خواهد بود.
ماده  5- مرکز اطلاعات مالی، پس از بررسی مراتب، ظرف مدت 3 روز کاری نسبت به اعلام نتیجه نهایی یا نیاز به مهلت زمان بیشتر جهت بررسی پرونده، به گمرک ج.ا.ا اقدام می نماید.
تبصره: حداکثر مهلت قابل تمدید جهت اعلام نتیجه نهایی، به مدت 30 روز کاری از زمان استعلام گمرک ج.ا.ا می‌باشد.
ماده  6- بانک ملی ایران در خصوص مواردی که منشاء ارز/ اسناد بانکی و اوراق بهادار بینام به تأیید مرکز اطلاعات مالی رسیده و توسط گمرک ج.ا.ا اعلام می‌شود، طبق تبصره‌های ذیل ماده (3 ) اقدام لازم را به عمل آورد.
ماده 7-  خروج ارز/ اسناد بانکی و اوراق بهادار بینام به صورت فیزیکی به هر طریق توسط هر مسافر به خارج از کشور، مجموعاً تا سقف مبلغ پنج هزار  (5,000) یورو یا معادل آن به سایر ارزها از مرزهای هوایی و تا سقف مبلغ دو هزار  (2,000) یورو یا معادل آن به سایر ارزها از مرزهای زمینی، ریلی و دریایی مجاز می‌باشد.
ماده 8- خروج ارز/ اسناد بانکی و اوراق بهادار بینام مجموعاً مازاد بر مبلغ پنج هزار  (5,000) یورو یا معادل آن به سایر ارزها برای مرزهای هوایی و مبلغ دو هزار  (2,000) یورو یا معادل آن به سایر ارزها برای مرزهای زمینی، ریلی و دریایی توسط هر مسافر به خارج از کشور به دو روش ذیل امکان پذیر است:
الف: ارایه رسید چاپی حاوی کد رهگیری (حاکی از اظهار ارز/ اسناد بانکی و اوراق بهادار بینام در زمان ورود به کشور) و تا سقف مبلغ مندرج در رسید مزبور در مبادی خروجی به گمرک ج.ا.ا .
ب: ارایه اسناد معتبر در چهارچوب ضوابط و مقررات بانک مرکزی.
تبصره: بانک/ مؤسسه اعتباری/ صرافی می‌بایست نسبت به صدور صورتحساب معتبر حاوی اطلاعات لازم (مبلغ و نوع ارز، سرفصل مصرف ارزی و سایر اطلاعات مربوط) و تحویل آن به مسافر جهت ارایه به گمرک ج.ا.ا، اقدام نماید.
ماده 9- خروج ارز/ اسناد بانکی و اوراق بهادار بینام، صرفاً توسط شخص اظهار کننده و به همان نوع ارز/ اسناد بانکی و اوراق بهادار بینام اظهار شده، مجاز خواهد بود.
ماده 10 - در صورتی که مسافر قصد خروج کل ارز/ اسناد بانکی و اوراق بهادار بینام اظهارشده را داشته باشد، گمرک ج.ا.ا نسبت به ابطال سیستمی‌کد رهگیری مأخوذه بابت ارز/ اسناد بانکی و اوراق بهادار بینام اظهارشده و رسید چاپی آن اقدام می نماید.
ماده 11-  در صورتیکه مسافر قصد خروج ارز به میزان کمتر از مبلغ اظهارشده را داشته باشد، گمرک ج.ا.ا مسافر را به بانک ملی ایران راهنمایی نموده و بانک ملی ایران نیز ضمن کسر مبلغ موردنظر از مبلغ اظهارشده در سامانه مربوط، نسبت به صدور رسید چاپی جدید اقدام و مراتب را به گمرک ج.ا.ا اعلام می نماید.
تبصره: مفاد این ماده مشمول اسناد بانکی و اوراق بهادار بینام نمی‌باشد.
ماده  12- در صورت عدم تأیید منشاء ارز/ اسناد بانکی و اوراق بهادار بینام، مرکز اطلاعات مالی ضمن ارایه گزارش به مرجع قضایی، مراتب را جهت درج در سامانه به گمرک ج.ا.ا اعلام می نماید.
ماده 13- در صورت صدور رأی برائت قطعی از سوی مرجع قضایی، مرکز اطلاعات مالی مراتب را از طریق گمرک ج.ا.ا به بانک ملی ایران اعلام و بانک مزبور براساس مفاد تبصره‌های ذیل ماده ( 3) این دستورالعمل اقدام می نماید.
ماده 14- درصورت صدور رأی محکومیت قطعی از سوی مرجع قضایی، مرکز اطلاعات مالی مراتب را از طریق گمرک ج.ا.ا به بانک ملی ایران اعلام و بانک مزبور ضمن ابطال سیستمی‌ کد رهگیری مأخوذه بابت ارز/ اسناد بانکی و اوراق بهادار بینام اظهار شده در سامانه و اعلام مراتب به گمرک ج.ا.ا، عین ارز اظهارشده را به اداره نشر اسکناس و خزانه بانک مرکزی ج.ا.ا تحویل نموده و اداره عملیات ارزی بانک مرکزی ج.ا.ا نیز نسبت به خرید ارز به نرخ اسکناس مرکز مبادله ارز و طلای ایران و واریز معادل ریالی آن به حساب تعیین شده از سوی خزانه داری کل کشور اقدام می نماید. درخصوص اسناد بانکی و اوراق بهادار بی نام، واریز معادل ریالی آن به نرخ حواله مرکز مذکور به حساب خزانه، منوط به وصول وجه اسناد و اوراق مزبور خواهد بود.
ماده 15 - مسافر می‌تواند تا قبل از عبور از گیت بازرسی گمرک ج.ا.ا، نسبت به مرجوع نمودن ارز/ اسناد بانکی و اوراق بهادار بینام مازاد بر مبلغ ده هزار  (10,000) یورو یا معادل آن به سایر ارزها اقدام نماید.
ماده 16- درخصوص رانندگان بخش حمل و نقل بین المللی، خلبانان، کاپیتانهای کشتی و خدمه آنها رعایت موارد فوق الزامی است.
تبصره: خروج ارز/ اسناد بانکی و اوراق بهادار بینام توسط رانندگان بخش حمل و نقل بین المللی به مقصد کشورهای همسایه دارای مرز مشترک زمینی با ایران (ترکیه، عراق، افغانستان، پاکستان، ترکمنستان، آذربایجان و ارمنستان) مجموعاً تا سقف مبلغ دو هزار  (2.000) یورو یا معادل آن به سایر ارزها و برای سایر کشورها مجموعاً تا سقف مبلغ پنج هزار  (5,000) یورو یا معادل آن به سایر ارزها مجاز می‌باشد.
ماده 17 - با توجه به اتمام مهلت زمانی پیش بینی شده برای ثبت اطلاعات مربوط به اظهارنامه‌های غیرالکترونیکی قبلی صادره توسط بانک ملی ایران (صادره قبل از ابلاغیه شماره ۹5/2۶5041مورخ 13۹5/08/1۹بانک مرکزی ج.ا.ا) و دریافت کد رهگیری در پایگاه اطلاع رسانی گمرک ج.ا.ا، خروج ارز با ارایه اظهارنامه‌های مذکور امکان پذیر نمی‌باشد.
ماده  18- ورود ارز/اسناد بانکی و اوراق بهادار بینام از طریق امانات پستی و حمل بار تا سقف ده هزار  (10.000) یورو یا معادل آن به سایر ارزها مجاز می‌باشد. برای مبالغ بیش از ده هزار  (10.000) یورو مطابق با ضوابطی که توسط بانک مرکزی اعلام می‌شود، امکان پذیر خواهد بود. خروج ارز/ اسناد بانکی و اوراق بهادار بینام از طریق کلیه مراسلات پستی و حمل بار ممنوع می‌باشد.
ماده  19- در راستای اجرای قوانین و مقررات مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم، چنانچه مأمورین و یا ضابطین قانونی مربوطه برای مبالغ کمتر از سقف (10.000)یورو یا معادل آن به سایر ارزها، ظن به پولشویی، تأمین مالی تروریسم یا سایر جرائم منشاء مرتبط پیدا کنند، اقدامات لازم طبق روال مشابه موضوع ماده ( 4) فوق صورت می‌پذیرد.